همشهری آنلاین - زهرا رفیعی: میزان و شدت مصرف انرژی در کشور بسیار بالاست. ایران رتبه یک شدت مصرف انرژی در دنیا را دارد. یعنی هیچ کشوری در دنیا به ازای تولید هر واحد کالا یا خدمات به اندازه ما انرژی (سوخت) مصرف نمی‌کند. بخش عمده این انرژی از منابع فسیلی تامین می‌شود که یکبار مصرف، تمام شدنی و آلاینده است. چند روز دیگر کشورهای دنیا در حاشیه خلیج فارس دور هم جمع می‌شوند و در مورد کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی و در نتیجه کاهش انتشار و مکانیزم های حمایتی پیرامون آن به گفت و گو خواهند نشست. ایران به عنوان کشوری که رتبه نهم در انتشار گازهای گلخانه‌ای را دارد به دلیل عدم پذیرش معاهده پاریس، در اجلاس جهانی تغییرات اقلیمی (کاپ ۲۸ ) به عنوان عضو ناظر شرکت خواهد کرد.
اولین و مهمترین چالش کشور
داریوش گل‌علیزاده، رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست: اگر واقعیت تلخ تغییر اقلیم را نپذیریم نمی‌توانیم برایش راه حل ایجاد کنیم. تغییر اقلیم، مثل مسئله آلودگی هوا نیست که می‌توان مدیریتش کرد. تغییر اقلیم اولین و مهمترین چالش پیش روی کشور است. در واقع می توان طی دو برنامه ۵ ساله آلودگی هوا را کنترل کرد، اما تغییر اقلیم چالشی است که پیامدهای آن واقعا نگران کننده است، تغییر اقلیم باعث شده که حدود ۶ تا ۷ برابر میانگین دنیا فرسایش خاک داشته باشیم، الان هر جای کشور باران ببارد سیل رخ می دهد در حالیکه در نقاطی که در بالادست جنگل دارند نباید چنین اتفاقی بیفتد، این یعنی اینکه جنگل های ما خدمات اکوسیستمی خود را در جذب قطرات باران و جلوگیری از فرسایش خاک از دست داده‌اند. در پایین دست هیچ رودخانه و تالابی نداریم که آب زلال داشته باشد، وقتی رودخانه‌ها گل آلود هستند یعنی در بالادست فرسایش به طور فاجعه باری رخ می‌دهد، پوشش گیاهی از دست رفته و فرسایش خاک اتفاق می‌افتد. ایران از نظر شدن مصرف انرژی رتبه اول را دارد. مصرف انرژی در کشور بالاست قرار بود بر اساس پیش‌بینی قانون توسعه حمل و نقل عمومی و توسعه سوخت سرانه مصرف بنزین از ۱.۱ لیتر در سال ۸۶ به ۰.۷ لیتر در سال ۱۳۹۰ برسد ولی امروز در سال ۱۴۰۲ با فرض جمعیت ۹۰ میلیون نفری، به جای ۷۰- ۶۰ میلیون لیتر، حدود ۱۱۶ میلیون لیتر بنزین در روز مصرف می‌کنید. این نشان می‌دهد در حوزه تامین تقاضا بسیار خوب عمل کرده‌ایم ولی علی رقم وجود قوانین خوب بالادستی، در حوزه مصرف عملکرد مطلوبی نداریم. ۹۴ درصد از از تولید انرژی کشور وابسته به سوخت‌های فسیلی است در شرایطی که بهره‌وری در بخش صنعت و نیروگاه‌ها هرساله بدتر می‌شود و استهلاک تجهیزات هم آن را بدتر می‌کند چاره‌ای جز رفتن به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر نداریم. ضمن اینکه پیش‌بینی‌ها برای تامین گاز در سال ۲۰۳۰ نیز نگران‌کننده است. اکنون در گاز حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب ناترازی داریم، سال آینده این عدد به ۳۵۰ میلیون متر مکعب می رسد. در حالی که ایران ظرفیت بالایی در تولید انرژی های تجدید پذیر دارد. در زمینه ظرفیت انرژی خورشیدی جزو کشورهای رتبه یک هستیم به طور مثال ظرفیت تولید انرژی خورشیدی با ۳۰۰ روز آفتابی در کشور وجود دارد.
چقدر باید انرژی تجدید پذیر تولید کنیم؟
تکلیف قانون هوای پاک:
۳۰ درصد از برق سالانه کشور : انرژی‌های تجدیدپذیر
بهترین رکورد تولید انرژی تجدیدپذیر تا کنون:
۸۷۰ مگاوات (کمتر از ۱ درصد در سال)
برنامه وزارت نیرو تا پایان سال ۱۴۰۴:
۱۰ هزار مگاوات
---------
وضعیت مصرف انرژی در ایران:
شدت مصرف انرژی در ایران: ۲.۵ برابر دنیا، ۱.۵ برابر ژاپن، ۲ برابر چین
سرانه انرژی: رتبه ۴ در دنیا
انتشار کربن: رتبه ۹ در دنیا
میانگین مصرف بنزین روزانه در نیمه اول ۱۴۰۲: ۱۱۶ میلیون لیتر
۱.۱ میلیارد متر مکعب : مصرف گاز در کشور
۸۵۰ تا ۸۷۰ میلیون متر مکعب : انتقال به شبکه داخلی کشور
۶۵۰ متر مکعب: بخش خانگی و تجاری(۷۶درصد)
وضعیت نیروگاه های کشور
۱۶ نیروگاه بخاری قابلیت مصرف مازوت دارند
۱۴ نیروگاه در اوج روزهای ناترازی گاز مصرف مازوت مصرف می‌کنند
۴۷ میلیون لیتر مازوت در روز مصرف می‌کنند (۳.۵ تا ۴ درصد گوگرد)
۳۸ درصد میانگین راندمان بازدهی نیروگاه‌ها
میزان مصرف آب نیروگاه ها:
هسته‌ای: ۲۲۱۹ میلیون لیتر
گازی: ۵۳۷۴۵ میلیون لیتر
بخاری: ۱۸۹۷۵۵ میلیون لیتر
سیکل ترکیبی: ۱۱۲۶۸۷ میلیون لیتر
هزینه و فایده فسیلی ها و تجدید پذیر
مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها در سال ۱۴۰۰
۹۹۷۹ میلیون لیتر گازوئیل
۶۷۷۱ میلیون لیتر مازوت
ارزش صادراتی ۸.۴ میلیارد دلار (۶۷۰۰۰ گیگاوات)
هزینه تولید همان میزان برق تجدیدپذیر: ۲ میلیارد دلار
سود خالص جایگزینی در هر سال: ۶.۴ میلیارد دلار
بیشتر بخوانید:
